۱۳۹۱ بهمن ۲۰, جمعه

بلبل شاه؛مغضوب انقلابیون

«سید جواد ذبیحی درکه ای» موذن و خواننده دعاهای مذهبی و آوازهای اصیل ایرانی بود. پدرش «سید اسداله ذبیحی درکه ای»، مداحی از ساکنان روستای درکه واقع در شمال تهران بود. «سیدجواد ذبیحی» نیز از جوانی فینه عربی به سر می‌گذاشت و در مجالس مذهبی تهران و شهرستان‌ها شرکت می‌کرد.
با وجود آن‌که تحصیلات رسمی نداشت تمام ردیفهای آوازی را به خوبی می‌شناخت. او از سال ۱۳۳۶ با همکاری داوود پیرنیا و هنرمندانی چون حسن کسایی، رضا ورزنده، جلیل شهناز، احمد عبادی، مرتضی محجوبی، علی تجویدی، پرویز یاحقی، حسین تهرانی، مهدی خالدی و فرهنگ شریف، وارد عرصه موسیقی غیر مذهبی شد و آوازهای زیبایی را به همراه ساز ایشان به یادگار گذاشت. او به همراه ساز آواز نمیخواند. بل‌که در ابتدا ایشان دقایقی بداهه نوازی میکردند و سپس ذبیحی یک آواز کامل را بدون ساز می‌خواند و در انتها بار دیگر هنرمندان به اجرای موسیقی سازی می‌پرداختند.
ذبیحی همچون خواجه عبداله انصاری بر خواندن مناجاتهای فارسی که برای عموم قابل فهم و اثر گذار است تاکید داشت.ذبیحی در مجالس مذهبی دربار دعوت میشد عده ای به وی لقب «بلبل شاه» داده بودند به همین روی مورد توجه انقلابیون نبود اما همواره افراد مذهبی هوادار سلطنت پهلوی دوستدار صدایش بودند.


پس از انقلاب
پیشینه وی و حضور در دربار موجب شد تا پس از انقلاب ۱۳۵۷ مورد غضب انقلابیون قرار گیرد. آنان که به آرشیو رادیو دسترسی داشتند نمونههای منحصر به فردی از صدای او را از بین بردند. به همین دلیل امروز به جز آثار بیکیفیت ضبط شده از روی رادیو و چند کاست موجود نزد شاگردان و دوستداران ذبیحی، اثر باکیفیتی از او در میان نیست. مسعود بهنود در مورد آن دوران گفتهاست: «در ماهها و روزها و حتی سال اول بعد از انقلاب، فضای تند تخریب و خشونت انقلابی حتی در حوزه صدا و موسیقی نیز حاکم شده بود. از جمله آنکه فردی در رادیو به مسئولیت رسیده بود که معتقد بود که هرآنچه یادآور گذشتهاست یابد پاک کرد و پخش نکرد. حتی اذان موذن زاده اردبیلی حدود یک سالی از رادیو پخش نمی‌شد». با این وجود امروزه گهگاه رادیو در شبهای ماه مبارک رمضان بخشی از مناجات‌های او را پخش میکند.
پس از انقلاب برای مدتی زندانی شد و پس از آزادی چند نفری به درب منزل وی رفتند و به بهانه اجرای مراسم نیایش او را با خود بردند و به طرزی فجیع به قتل رساندند. عصر آن روز، روزنامه اطلاعات به نقل از گروه شاهین گزارشی را چاپ کرد که قتل «سید جواد ذبیحی» را به دلیل مداحی و مناجات‌خوانی او در رادیوی وابسته به رژیم گذشته به گردن گرفتند. گرچه به گفته «مسعود بهارلو» در نشریه خیمه دادگاه انقلاب از حکم اعدامش بی اطلاع بود.
بعدها صادق خلخالی در کتاب خاطرات خود که در سال ۱۳۷۹ منتشر شد، نام «سیدجواد ذبیحی» را در فهرست کسانی قرار داد که حکم اعدامشان را صادر کرده است.
**دانلود آثار زنده ياد سيد جواد ذبيحی

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر